استفاده از نمای سقف وافل در معماری داخلی
سقف وافل چیست ؟
در واقع سقف وافل یکی از انواع سقف های بتنی است که علاوه بر ظاهری زیبا، مزایای اقتصادی و فنی بسیاری را نیز دارد. برای اجرای این سازه از قالب سقف وافل استفاده می شود که وزن مرده سازه را به مراتب کاهش می دهد. سازه وافل نمای زیبایی در سطح زیرین سقف ایجاد می کند.
تاریخچه سقف وافل
تاریخچه سقف وافل از ابتدای قرن 19 میلادی با پیشرفت فناوری های سازه ای، ماشین آلات مدرن در زمینه ساختمان سازی شروع می شود.
سقف وافل در ابتدا به صورت اصولی در کشورهای آمریکایی و اروپایی اچرا گردید.
مزیت ها و راحتی و از همه مهمتر استقامت این سقف ها باعث شد تا امروزه نیز از این سیستم سازه ای استفاده شود. بسیاری از مهندسان و طراحان سازه های حرفه ای برای ساختمان های خاص و سازه های پیشرفته نیز سقف وافل را انتخاب می نمایند.
از سقف وافل در سازه های مختلفی با دهانه های وسیع مانند فروشگاه ها، پارکینگ ها، هتل ها، مراکز تجاری، موزه ها، دانشگاه ها، لابی ها، استخرها و سالن های ورزشی نیز بهرمند می شوند.
تاریخچه سقف وافل در ایران
برای اینکه به سوال سقف وافل چیست و تاریخچه آن، پاسخ دهیم باید به تاریخ خود رجوع کنیم. جالب است بدانید ایده باربری دو طرفه به دوره هخامنشیان یعنی حدود 2500 سال پیش بر می گردد. طبق آثار بجا مانده و مطابق تحلیل باستان شناسان، سقف تخت جمشید از الوارهای چوبی متعامد تشکیل شده بود. همچنین ایده بکار گیری عملکرد سقف وافل را در بنای آکروپولیس یونان، هم دوره با هخامنشیان می توان دید.
چرا سازه خود را با سقف وافل طراحی کنیم؟
بسیاری از مهندسان و کارفرمایان علاوه بر استحکام سازه به دنبال راهی برای کاهش هزینه ها نیز هستند.
از این رو پیشنهاد اجرای سقف وافل در سازه یکی از توصیه های قطعی ما به کارفرمایان می باشد.
چراکه علاوه بر کاهش هزینه ها، ایمنی کارگران را نیز حفظ می کند.
علاوه بر این می توان در طی یک برنامه مشخص و یک پیمانکار با تجربه مدت زمان پروژه را نیز با اجرای سقف وافل کاهش داد که این مهم هم به نفع کارفرما و هم به نفع مجری خواهد بود.
مهمترین مزیت سقف وافل حذف ستون های متعدد و دهانه های بلند تر است.
ستون های اضافه علاوه بر تاثیر منفی در معماری سازه، وزن و هزینه تمام شده آن را نیز افزایش می دهد.این سازه با پوشش دهانه های طولانی تر، این امکان را ایجاد می کند که تعداد ستون های موردنیاز سازه کمتر شود. علاوه بر این، ساختار مشبک ظرفیت باربری را نسبت به دال های معمولی افزایش می دهد.
افزایش ظرفیت باربری به همراه حذف ستون و کاهش وزن مرده برابر است با صرفه جویی اقتصادی و کاهش هزینه تمام شده پروژه
طراحی سقف وافل در معماری
از بعد معماری نیز سقف وافل به کمک انواع قالب ها، فضای مناسبی را برای پیاده سازی طرح های معماری فراهم می کند.
از فضای مشبک ایجاد شده برای نورپردازی و یا اجرای نماهای جذاب استفاده می گردد.
از مزایای اجرایی سقف وافل می توان به حذف تیرچه های پیش ساخته اشاره کرد که علاوه بر هزینه حمل و نقل و انبار کردن، فرآیند اجرا را نیز دردسر ساز می کند.
از لحاظ فنی نیز، در اجرای این نوع سقف به دلیل جنس پلی پروپیلن یا پلاستیکی قالب ها، جذب آب بتن بسیار کاهش یافته و ویبراسیون بتن به راحتی انجام می شود. در نتیجه کیفیت بتن در حد مطلوبی خواهد بود.
کاربرد دیگر سقف وافل در تامین دهانه های مورد نیاز طرح های معماری است. طراحان معماری امروزی به دنبال استفاده هرچه بیشتر از فضاها هستند و همچنین از تمام ابزارهای موجود برای جلوه دادن فضاهای کوچک به فضایی بزرگ و وسیع کمک می گیرند. ستون ها علی رغم اینکه از دید مهندسان سازه، اعضای حیاتی سازه هستند اما در نظر مهندسان معمار اغلب المان هایی مزاحم و دردسرساز می باشند و همیشه برای اجرای طرح های معماری خود و جلوه دادن فضاها، به دنبال حذف ستون ها هستند.
مهمترین سازه ای که با سقف وافل ساخته شده است
همان طور که گفته شده به دلیل مزایای فنی، اقتصادی و زیبایی شناسی، از این سازه در صد سال اخیر در بسیاری از سازه های مهم استفاده شده است.
تئاتر ملی بریتانیا یکی از با شکوه ترین مکان های هنری است که از این روش برای اجرای بخشی از سقف آن استفاده شده است. این بنا در سال 1976 در شهر لندن ساخته شده و بیش از 2000 نفر ظرفیت دارد.
سازه های مهم ساخته شده با سقف وافل
متروی واشنگتون نیز از آثار بی نظیر مهندسی است که در بخشی از آن سرتاسر سقف تونل به شکل وافل اجرا شده است. سازه آن علاوه بر صلبیت و یکپارچگی، منظره باشکوهی را ایجاد نموده است.
از دیگر نمونه های بکارگیری دال وافل در دنیا به موارد زیر می توان اشاره کرد:
- ساختمان لجستیک و ارتباطات مادرید، اسپانیا
- خانه برانگارو، سیدنی، استرالیا
- سالن گالبریس،کالیفرنیا، آمریکاد
زیبایی و نمای سقف وافل
زیبایی سقف وافل آن را به یکی از گزینههای محبوب معماران در سازههای مختلف تبدیل کرده است. در این نوع سقف از قالبهای غیرماندگار استفاده میشود؛ به همین دلیل در سطح زیرین سقف نمای زیبا و منحصربهفردی بهدست میآید که به اجرای سقف کاذب نیازی ندارد.
اجرای سقف وافل در سازههای مختلف میتواند باعث دو چندان شدن زیبایی و جذابیت فضا شود.
از جمله مهمترین دلایل محبوبیت سقف وافل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرار گرفتن قالب سقف وافل در فواصل منظم باعث شکلگیری نمای زیبا و چشمگیر در سقف میشود.
- اگر کیفیت اجرای سقف وافل بالا باشد، میتوانید بدون صرف هزینهی اضافه برای زیباسازی آن اقدام کنید.
- مشبک بودن سطح زیرین سقف وافل و زیبایی آن شما را از اجرای سقف کاذب بینیاز میکند.
- فضای خالی موجود در قسمت زیری قالب سقف وافل، امکان نورپردازی و رنگکردن آنها را برای زیبایی بیشتر در اختیار شما قرار میدهد.
جمع بندی
سقف وافل یکی از سیستمهای نوین سقف سازی است. این نوع سقف دارای شکل شبکهای و حفرهای است و با استفاده از بتن مسلح ساخته میشود. مزایای متعدد سقف وافل در ساختمان، از جمله کاهش هزینههای اجرا، استحکام و مقاومت بیشتر در برابر لرزه و حریق، کنترل ارتعاش ساختمان، کاهش وزن مرده سقف، کاهش میزان بتنریزی و میلگرد، بهینهسازی استفاده از زمان، ابزارها و هزینه، قابلیت تجدیدپذیری قالبها و کمک به حفظ چرخه محیط زیست، تسریع در انجام پروژهها و … منجر به کاربرد گسترده آن شده است. امیدواریم مطالب ذکر شده در این مقاله برایتان مفید بوده باشد.
نویسنده : دکتر محمد علی شکوهی